در معنی اینکہ ملت از اختلاط افراد پیدا میشود و تکمیل تربیت او از نبوت است
- Parent Category: کلیات اقبال - فارسی
- Hits: 4821
- Print , Email
از چہ رو بر بستہ ربط مردم است
رشتہ ی این داستان سر در گم است
در جماعت فرد را بینیم ما
از چمن او را چو گل چینیم ما
فطرتش وارفتہ ی یکتائی است
حفظ او از انجمن آرائی است
سوزدش در شاہراہ زندگی
آتش آوردگاہ زندگی
مردمان خوگر بیکدیگر شوند
سفتہ در یک رشتہ چون گوہر شوند
در نبرد زندگی یار ھمند
مثل ہمکاران گرفتار ہمند
محفل انجم ز جذب باہم است
ہستی کوکب ز کوکب محکم است
خیمہ گاہ کاروان کوہ و جبل
مرغزار و دامن صحرا و تل
سست و بیجان تار و پود کار او
نا گشودہ غنچہ ی پندار او
ساز برق آہنگ او ننواختہ
نغمہ اش در پردہ نا پرداختہ
گوشمال جستجو نا خوردہ ئی
زخمہ ہای آرزو نا خوردہ ئی
نا بسامان محفل نوزادہ اش
می توان با پنبہ چیدن بادہ اش
نو دمیدہ سبزہ ی خاکش ہنوز
سرد خون اندر رگ تاکش ہنوز
منزل دیو و پری اندیشہ اش
از گمان خود رمیدن پیشہ اش
تنگ میدان ہستی خامش ہنوز
فکر او زیر لب بامش ہنوز
بیم جان سرمایہ ی آب و گلش
ہم ز باد تند می لرزد دلش
جان او از سخت کوشی رم زند
پنچہ در دامان فطرت کم زند
ہر چہ از خود می دمد برداردش
ہر چہ از بالا فتد برداردش
تا خدا صاحبدلی پیدا کند
کو ز حرفی دفتری املا کند
ساز پردازی کہ از آوازہ ئی
خاک را بخشد حیات تازہ ئی
ذرہ ی بی مایہ ضو گیرد ازو
ہر متاعی ارج نو گیرد ازو
زندہ از یک دم دو صد پیکر کند
محفلی رنگین ز یک ساغر کند
دیدہ ی او می کشد لب جان دمد
تا دوئی میرد یکی پیدا شود
رشتہ اش کو بر فلک دارد سری
پارہای زندگی را ہمگری
تازہ انداز نظر پیدا کند
گلستان در دشت و در پیدا کند
از تف او ملتی مثل سپند
بر جہد شور افکن و ہنگامہ بند
یک شرر می افکند اندر دلش
شعلہ ی در گیر می گردد گلش
نقش پایش خاک را بینا کند
ذرہ را چشمک زن سینا کند
عقل عریان را دہد پیرایہ ئی
بخشد این بی مایہ را سرمایہ ئی
دامن خود میزند بر اخگرش
ہر چہ غش باشد رباید از زرش
بندہا از پا گشاید بندہ را
از خداوندان رباید بندہ را
گویدش تو بندہ ی دیگر نہ ئی
زین بتان بی زبان کمتر نہ ئی
تا سوی یک مدعایش می کشد
حلقہ ی آئین بپایش می کشد
نکتہ ی توحید باز آموزدش
رسم و آئین نیاز آموزدش
رشتہ ی این داستان سر در گم است
در جماعت فرد را بینیم ما
از چمن او را چو گل چینیم ما
فطرتش وارفتہ ی یکتائی است
حفظ او از انجمن آرائی است
سوزدش در شاہراہ زندگی
آتش آوردگاہ زندگی
مردمان خوگر بیکدیگر شوند
سفتہ در یک رشتہ چون گوہر شوند
در نبرد زندگی یار ھمند
مثل ہمکاران گرفتار ہمند
محفل انجم ز جذب باہم است
ہستی کوکب ز کوکب محکم است
خیمہ گاہ کاروان کوہ و جبل
مرغزار و دامن صحرا و تل
سست و بیجان تار و پود کار او
نا گشودہ غنچہ ی پندار او
ساز برق آہنگ او ننواختہ
نغمہ اش در پردہ نا پرداختہ
گوشمال جستجو نا خوردہ ئی
زخمہ ہای آرزو نا خوردہ ئی
نا بسامان محفل نوزادہ اش
می توان با پنبہ چیدن بادہ اش
نو دمیدہ سبزہ ی خاکش ہنوز
سرد خون اندر رگ تاکش ہنوز
منزل دیو و پری اندیشہ اش
از گمان خود رمیدن پیشہ اش
تنگ میدان ہستی خامش ہنوز
فکر او زیر لب بامش ہنوز
بیم جان سرمایہ ی آب و گلش
ہم ز باد تند می لرزد دلش
جان او از سخت کوشی رم زند
پنچہ در دامان فطرت کم زند
ہر چہ از خود می دمد برداردش
ہر چہ از بالا فتد برداردش
تا خدا صاحبدلی پیدا کند
کو ز حرفی دفتری املا کند
ساز پردازی کہ از آوازہ ئی
خاک را بخشد حیات تازہ ئی
ذرہ ی بی مایہ ضو گیرد ازو
ہر متاعی ارج نو گیرد ازو
زندہ از یک دم دو صد پیکر کند
محفلی رنگین ز یک ساغر کند
دیدہ ی او می کشد لب جان دمد
تا دوئی میرد یکی پیدا شود
رشتہ اش کو بر فلک دارد سری
پارہای زندگی را ہمگری
تازہ انداز نظر پیدا کند
گلستان در دشت و در پیدا کند
از تف او ملتی مثل سپند
بر جہد شور افکن و ہنگامہ بند
یک شرر می افکند اندر دلش
شعلہ ی در گیر می گردد گلش
نقش پایش خاک را بینا کند
ذرہ را چشمک زن سینا کند
عقل عریان را دہد پیرایہ ئی
بخشد این بی مایہ را سرمایہ ئی
دامن خود میزند بر اخگرش
ہر چہ غش باشد رباید از زرش
بندہا از پا گشاید بندہ را
از خداوندان رباید بندہ را
گویدش تو بندہ ی دیگر نہ ئی
زین بتان بی زبان کمتر نہ ئی
تا سوی یک مدعایش می کشد
حلقہ ی آئین بپایش می کشد
نکتہ ی توحید باز آموزدش
رسم و آئین نیاز آموزدش
