حرفی چند با امت عربیہ
- Parent Category: کلیات اقبال - فارسی
- Hits: 4807
- Print , Email
ای در و دشت تو باقی تا ابد
نعرہ ’’لا قیصر و کسری‘‘ کہ زد
در جہان نزد و دور و دیر و زود
اولین خوانندۂ قرآن کہ بود
رمز الا اﷲ کہ را آموختند
این چراغ اول کجا افروختند
علم و حکمت ریزہ ئی از خوان کیست؟
آیہ ’’فاصبحتم‘‘ اندر شأن کیست؟
از دم سیراب آن امی لقب
لالہ رست از ریگ صحرای عرب
حریت پروردۂ آغوش اوست
یعنی امروز امم از دوش اوست
او دلی در پیکر آدم نہاد
او نقاب از طلعت آدم گشاد
ہر خداوند کہن را او شکست
ہر کہن شاخ از نم او غنچہ بست
گرمی ہنگامۂ بدر و حنین
حیدر و صدیق و فاروق و حسین
سطوت بانگ صلوت اندر نبرد
قرأت ’’الصافات‘‘ اندر نبرد
تیغ ایوبے نگاہ بایزید
گنجہای ھر دو عالم را کلید
عقل و دل را مستی از یک جام می
اختلاط ذکر و فکر روم و ری
علم و حکمت شرع و دین ، نظم امور
اندرون سینہ دلہا ناصبور
حسن عالم سوز الحمرا و تاج
آنکہ از قدوسیان گیرد خراج
این ہمہ یک لحظہ از اوقات اوست
یک تجلی از تجلیات اوست
ظاہرش این جلوہ ہای دلفروز
باطنش از عارفان پنھان ہنوز
’’حمد بیحد مر رسول پاک را
آنکہ ایمان داد مشت خاک را‘‘
حق ترا بران تر از شمشیر کرد
ساربان را راکب تقدیر کرد
بانگ تکبیر و صلوت و حرب و ضرب
اندر آن غوغا گشاد شرق و غرب
ایخوش آن مجذوبی و دل بردگے
آہ زین دلگیری و افسردگی
کار خود را امتان بردند پیش
تو ندانی قیمت صحرای خویش
امتی بودی امم گردیدہ ئی
بزم خود را خود ز ہم پاشیدہ ئی
ہر کہ از بند خودی وارست ، مرد
ہر کہ با بیگانگان پیوست ، مرد
آنچہ تو با خویش کردی کس نکرد
روح پاک مصطفی آمد بدرد
ای ز افسون فرنگی بے خبر
فتنہ ہا در آستین او نگر
از فریب او اگر خواہی امان
اشترانش را ز حوض خود بران
حکمتش ہر قوم را بیچارہ کرد
وحدت اعرابیان صد پارہ کرد
تا عرب در حلقۂ دامش فتاد
آسمان یک دم امان او را نداد
عصر خود را بنگر ای صاحب نظر
در بدن باز آفرین روح عمر
قوت از جمعیت دین مبین
دین ہمہ عزم است و اخلاص و یقین
تا ضمیرش رازدان فطرت است
مرد صحرا پاسبان فطرت است
سادہ و طبعش عیار زشت و خوب
از طلوعش صد ہزار انجم غروب
بگذر از دشت و در و کوہ و دمن
خیمہ را اندر وجود خویش زن
طبع از باد بیابان کردہ تیز
ناقہ را سر دہ بہ میدان ستیز
عصر حاضر زادۂ ایام تست
مستی او از می گلفام تست
شارح اسرار او تو بودہ ئی
اولین معمار او تو بودہ ئی
تا بہ فرزندی گرفت او را فرنگ
شاہدی گردید بی ناموس و ننگ
گرچہ شیرین است و نوشین است او
کج خرام و شوخ و بی دین است او
مرد صحرا ! پختہ تر کن خام را
بر عیار خود بزن ایام را
پس چہ باید کرد ای اقوام شرق
آدمیت زار نالید از فرنگ
زندگی ہنگامہ بر چید از فرنگ