موسیقی

مرگ ہا اندر فنون بندگی
من چہ گویم از فسون بندگی
نغمۂ او خالی از نار حیات
ہمچو سیل افتد بہ دیوار حیات
چون دل او تیرہ سیمای غلام
پست چون طبعش نواہای غلام
از دل افسردۂ او سوز رفت
ذوق فردا لذت امروز رفت
از نی او آشکارا راز او
مرگ یک شہر است اندر ساز او
ناتوان و زار می سازد ترا
از جہان بیزار می سازد ترا
چشم او را اشک پیہم سرمہ ایست
تا توانے بر نوای او مایست
الحذر این نغمۂ موت است و بس
نیستی در کسوت صوت است و بس
تشنہ کامی ، این حرم بی زمزم است
در بم و زیرش ہلاک آدم است
سوز دل از دل برد غم میدہد
زہر اندر ساغر جم می دہد
غم دو قسم است ای برادر گوش کن
شعلۂ ما را چراغ ہوش کن
یک غم است آن غم کہ آدم را خورد
آن غم دیگر کہ ہر غم را خورد
آن غم دیگر کہ ما را ھمدم است
جان ما از صحبت او بی غم است
اندرو ہنگامہ ہای غرب و شرق
بحر و در وی جملہ موجودات غرق
چون نشیمن می کند اندر دلی
دل ازو گردد یم بی ساحلی
بندگی از سر جان نا آگہی است
زان غم دیگر سرود او تہی است
من نمیگویم کہ آہنگش خطاست
بیوہ زن را اینچنین شیون رواست
نغمہ باید تند رو مانند سیل
تا برد از دل غمان را خیل خیل
نغمہ می باید جنون پروردہ ئے
آتشی در خون و دل حل کردہ ئی
از نم او شعلہ پروردن توان
خامشی را جزو او کردن توان
می شناسی در سرود است آن مقام
’’کاندرو بی حرف می روید کلام‘‘
نغمۂ روشن چراغ فطرت است
معنی او نقشبند صورت است
اصل معنی را ندانم از کجاست
صورتش پیدا و با ما آشناست
نغمہ گر معنی ندارد مردہ ایست
سوز او از آتش افسردہ ایست
راز معنی مرشد رومی گشود
فکر من بر آستانش در سجود
’’معنی آن باشد کہ بستاند ترا
بی نیاز از نقش گرداند ترا
معنی آن نبود کہ کور و کر کند
مرد را بر نقش عاشق تر کند‘‘
مطرب ما جلوۂ معنی ندید
دل بصورت بست و از معنی رمید
مصوری
ہمچنان دیدم فن صورت گری
نی براہیمی درو نی آزری
’’راہبی در حلقۂ دام ہوس
دلبری با طایری اندر قفس
خسروی پیش فقیری خرقہ پوش
مرد کوہستانیی ہیزم بدوش
نازنینی در رہ بتخانہ ئی
جوگئی در خلوت ویرانہ ئی
پیرکی از درد پیری داغ داغ
آنکہ اندر دست او گل شد چراغ
مطربی از نغمۂ بیگانہ مست
بلبلی نالید و تار او گسست
نوجوانے از نگاہی خوردہ تیر
کودکے بر گردن بابای پیر‘‘
می چکد از خامہ ہا مضمون موت
ہر کجا افسانہ و افسون موت
علم حاضر پیش آفل در سجود
شک بیفزود و یقین از دل ربود
بی یقین را لذت تحقیق نیست
بی یقین را قوت تخلیق نیست
بی یقین را رعشہ ہا اندر دل است
نقش نو آوردن او را مشکل است
از خودی دور است و رنجور است و بس
رہبر او ذوق جمہور است و بس
حسن را دریوزہ از فطرت کند
رہزن و راہ تہی دستی زند
حسن را از خود برون جستن خطاست
آنچہ می بایست پیش ما کجاست
نقشگر خود را چو با فطرت سپرد
نقش او افکند و نقش خود سترد
یک زمان از خویشتن رنگی نزد
بر زجاج ما گہی سنگی نزد
فطرت اندر طیلسان ہفت رنگ
ماندہ بر قرطاس او با پای لنگ
بی تپش پروانۂ کم سوز او
عکس فردا نیست در امروز او
از نگاہش رخنہ در افلاک نیست
زانکہ اندر سینہ دل بیباک نیست
خاکسار و بی حضور و شرمگین
بی نصیب از صحبت روح الامین
فکر او نادار و بی ذوق ستیز
بانگ اسرافیل او بی رستخیز
خویش را آدم اگر خاکی شمرد
نور یزدان در ضمیر او بمرد
چون کلیمی شد برون از خویشتن
دست او تاریک و چوب او رسن
زندگی بی قوت اعجاز نیست
ہر کسی دانندۂ این راز نیست
آن ہنرمندی  کہ بر فطرت فزود
راز خود را بر نگاہ ما گشود
گرچہ بحر او ندارد احتیاج
میرسد از جوی ما او را خراج
چین رباید از بساط روزگار
ہر نگاہ از دست او گیرد عیار
حور او از حور جنت خوشتر است
منکر لات و مناتش کافر است
آفریند کائنات دیگری
قلب را بخشد حیات دیگری
بحر و موج خویش را بر خود زند
پیش ما موجش گہر می افکند
زان فراوانی کہ اندر جان اوست
ہر تہی را پر نمودن شأن اوست
فطرت پاکش عیار خوب و زشت
صنعتش آئینہ دار خوب و زشت
عین ابراھیم و عین آزر است
دست او ہم بت شکن ہم بتگر است
ہر بنای کہنہ را بر می کند
جملہ موجودات را سوہان زند
در غلامی تن ز جان گردد تہی
از تن بی جان چہ امید بہی
ذوق ایجاد و نمود از دل رود
آدمی از خویشتن غافل رود
جبرئیلی را اگر سازی غلام
بر فتد از گنبد آئینہ فام
کیش او تقلید و کارش آزری ست
ندرت اندر مذہب او کافری ست
تازگیہا وہم و شک افزایدش
کہنہ و فرسودہ خوش می آیدش
چشم او بر رفتہ از آیندہ کور
چون مجاور رزق او از خاک گور
گر ہنر این است مرگ آرزوست
اندرونش زشت و بیرونش نکوست
طایر دانا نمیگردد اسیر
گرچہ باشد دامی از تار حریر