تمہید
ز جان خاور آن سوز کہن رفت
دمش واماند و جان او ز تن رفت
چو تصویری کہ بی تار نفس زیست
نمی داند کہ ذوق زندگی چیست
دلش از مدعا بیگانہ گردید
نی او از نوا بیگانہ گردید
بہ طرز دیگر از مقصود گفتم
جواب نامۂ محمود گفتم
ز عہد شیخ تا این روزگاری
نزد مردی بجان ما شراری
کفن در بر بخاکی آرمیدیم
ولی یک فتنۂ محشر ندیدیم
گذشت از پیش آن دانای تبریز
قیامتہا کہ رست از کشت چنگیز
نگاہم انقلابی دیگری دید
طلوع آفتابی دیگری دید
گشودم از رخ معنی نقابی
بدست ذرہ دادم آفتابی
نپنداری کہ من بی بادہ مستم
مثال شاعران افسانہ بستم
نبینی خیر از آن مرد فرو دست
کہ بر من تہمت شعر و سخن بست
بکوی دلبران کاری ندارم
دل زاری غم یاری ندارم
نہ خاک من غبار رہگذاری
نہ در خاکم دل بی اختیاری
بہ جبریل امین ھمداستانم
رقیب و قاصد و دربان ندانم
مرا با فقر سامان کلیم است
فر شاہنشہی زیر گلیم است
اگر خاکم بہ صحرائی نگنجم
اگر آبم بہ دریائے نگنجم
دل سنگ از زجاج من بلرزد
یم افکار من ساحل نورزد
نھان تقدیر ہا در پردۂ من
قیامت ہا بغل پروردۂ من
دمی در خویشتن خلوت گزیدم
جہانی لازوالی آفریدم
’’مرا زین شاعری خود عار ناید
کہ در صد قرن یک عطار ناید‘‘
بجانم رزم مرگ و زندگانی است
نگاہم بر حیات جاودانی است
ز جان خاک ترا بیگانہ دیدم
بہ اندام تو جان خود دمیدم
از آن ناری کہ دارم داغ داغم
شب خود را بیفروز از چراغم
بخاک من دلی چون دانہ کشتند
بہ لوح من خط دیگر نوشتند
مرا ذوق خودی چون انگبین است
چہ گویم واردات من ہمین است
نخستین کیف او را آزمودم
دگر بر خاوران قسمت نمودم
اگر این نامہ را جبریل خواند
چو گرد آن نور ناب از خود فشاند
بنالد از مقام و منزل خویش
بہ یزدان گوید از حال دل خویش
تجلی را چنان عریان نخواہم
نخواھم جز غم پنہان نخواہم
گذشم از وصال جاودانی
کہ بینم لذت آہ و فغانی
مرا ناز و نیاز آدمی دہ
بہ جان من گداز آدمی دہ